ESO behartigt de belangen van de Europese particuliere binnenvaartondernemers op Europees niveau. De ESO-Raad bestaat uit vertegenwoordigers van Belgische, Duitse, Franse, Nederlandse en Poolse binnenvaartorganisaties. Voorzitter is de heer Christiaan Van Lancker.
De Europese Schippers Organisatie is in 1975 te Brussel opgericht om de stem van de zelfstandige binnenvaartondernemers klaar en duidelijk te laten horen bij wat toen nog de EEG werd genoemd, tegenwoordig de EU. Inmiddels ziet ook ‘Brussel’ de binnenvaart als serieus en duurzaam alternatief voor de groeiende congestie.
ESO is gesprekspartner van de Europese Commissie (DG-MOVE) en de Centrale Commissie voor de Rijnvaart (CCR) en neemt deel aan veel werkgroepen die, mede op haar initiatief, zijn ingesteld. Met collega-organisatie EBU is een nautisch-technische commissie opgezet om gezamenlijk te adviseren aan CCR en EC.
In de loop der jaren heeft ESO zich in het belang van de zelfstandige binnenvaartondernemer bezig gehouden met uiteenlopende zaken, zoals marktordening, vlootsanering, besteding reservefondsen, marktobservatie, vaarwegknelpunten, binnenvaartpromotie, bemanningsvoorschriften, scholing, huisvesting, milieuproblematiek, River Information Services etc.
In februari 2018 is de juridische vorm omgezet naar vereniging zonder winstoogmerk naar Belgisch recht